Γιατί δεν πρέπει να είμαστε τελειομανείς!

Μήπως σκέφτεστε ώρες ατελείωτες για να ανεβάσετε ένα απλό post; Τι θα μπορούσαν να σκεφτούν οι άλλοι για εσάς; Αναβάλλετε συνεχώς την επόμενη επαγγελματική σας κίνηση γιατί νιώθετε πως δεν είστε ακόμη έτοιμη; Θέλετε να ξαναδείτε ακόμη μια φορά την παρουσίαση που έχετε να κάνετε αύριο στο meeting. Αν μέχρι σήμερα πιστεύατε πως αυτό συμβαίνει μόνο σε εσάς, πως πρόκειται για κάποια δική σας ιδιαιτερότητα που δυσκολεύει την ζωή σας και σας κρατάει πίσω μην ανησυχείτε. Αν και η λαική σοφία από καιρό έλεγε πως το καλύτερο είναι ο εχθρός του καλού η Resma Saugani κατάφερε να το αναδείξει εξαιρετικά στην Ted ομιλία της Brave not Perfect αλλά και στο ομώνυμο βιβλίο της το οποίο θα μπορούσε να μετατραπεί στο απόλυτα φεμινιστικό σύνθημα της νέας εποχής.

Όπως εξηγεί η τελειομανία των γυναικών τις εμποδίζει να κάνουν τολμηρά βήματα και με αυτόν τον τρόπο τις κρατά πίσω. Χαρακτηριστικά αναφέρει πως μια ομάδα κοριτσιών σημείωσε μια πολύ χαμηλή αξιολόγηση σε ένα τεστ μαθηματικών έχοντας κολλήσει σε μια πολύ συγκεκριμένη ερώτηση που επέμενε να λύσει χάνοντας πολύ χρόνο και καθυστερώντας να συνεχίσει παρακάτω. Η εμμονή για τελειότητα (αλλά και ο φόβος της αποτυχίας) κάνουν τα κορίτσια και αργότερα τις γυναίκες να μην τολμούν. Αυτό προσπαθεί να αναδείξει η Resma Saujani και να διακηρύξει στις γυναίκες σε όλο τον κόσμο πως για να κάνουμε οποιοδήποτε βήμα στην ζωή μας δεν χρειάζεται να είμαστε τέλειες, πρέπει απλά να φανούμε τολμηρέ και να αποδεχτούμε την έννοια της αποτυχίας. Να την αγκαλιάσουμε. Να νιώθουμε την αποτυχία σαν απόδειξη της τόλμης μας και όχι σαν ντροπή.

Εκτός από το να εμψυχώσει η Rejauni προσπαθεί και να εξηγήσει γιατί συμβαίνει αυτό υποστηρίζοντας πως δεν έχει να κάνει με την βιολογία ή με το φύλο γυναικών αλλά με τον τρόπο που μεγαλώνουν και ανατρέφονται. Τα κορίτσια από πολύ μικρή ηλικία εκπαιδεύονται να λειτουργούν στην ζωή εκ του ασφαλούς και να συμπεριφέρονται με τρόπο που θα τις κάνει αρεστές στους άλλους. Να είναι ευγενικές, καλές μαθήτριες, να μην είναι πολύ ριψοκίνδυνες στα παιχνίδια τους, να δείχνουν όμορφες. Με τα αγόρια τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι γονείς και το σχολείο τους παροτρύνουν να είναι πιο περιπετειώδεις, να παίζουν άγρια, να σκαρφαλώνουν ψηλά. Με άλλα λόγια τα αγόρια διδάσκονται να είναι θαρραλέα ενώ τα κορίτσια να είναι ήσυχα, τέλεια και καθώς πρέπει.

Πώς λοιπόν μπορούμε να αναστρέψουμε την κατάσταση και οι γυναίκες να γίνουν ξαφνικά θαρραλέες εκεί που για δεκαετίες μάθαιναν να είναι ευγενικές και χαριτωμένες; H Reshma Saujani είναι σαφής: «Ένας τρόπος υπάρχει για να ξαναχτίσουμε την δύναμη και την αντοχή μας. Να αφαιρέσουμε το στίγμα από το λάθος, την απόρριψη και την αποτυχία. Να τα αντιμετωπίσουμε σαν κάτι το φυσιολογικό. Να τα αποδεχτούμε, να τα διαφημίσουμε. Το θάρρος είναι και αυτό ένας μυς που χρειάζεται άσκηση και μπορούμε να τον προπονήσουμε υιοθετώντας μικρές πράξεις τόλμης. Βοηθά ακόμη και μόνο να γνωρίζουμε την ύπαρξη του».

Οι ελληνίδες surfers που δάμασαν τα κύματα

Οι surfers Έφη Βρακά και Ελισάβετ Μαυράκη βρήκαν το νόημα της ζωής σε ένα tube. Από την Λουκία Λυκίδη.

«Eίτε rideάρω το κύμα, είτε το περιμένω να έρθει, αδειάζει το μυαλό μου» λέει η Ελισάβετ κοιτάζοντας την θάλασσα. «Και εγώ είμαι άνθρωπος που σκέφτομαι υπερβολικά σε βαθμό που κάνω κακό στην υγεία μου. Το νερό μου ξεπλένει όλες τις σκέψεις» συμπληρώνει η Έφη καθώς ετοιμάζει την σανίδα της για να μπει στο νερό. Η Έφη Βρακά και Ελισάβετ Μαυράκη είναι οι μοναδικές ελληνίδες surfers που έχουν βγει από τα Eλληνικά χωρικά ύδατα, έχουν καβαλήσει αληθινά δύσκολα κύματα και έχουν αναμετρηθεί με επαγγελματίες σέρφερ στην Μεσόγειο, την Ασία και την Καλιφόρνια. Το 2013 η Έφη συμμετείχε στο Asian Surfing Championship στο Σιρ Αρ Γκάο στις Φιλιππίνες, όπου ήρθε 7η ανάμεσα σε σαράντα επαγγελματίες σέρφερ. «Μπήκα στο νερό με πολύ δυνατές αθλήτριες και κατάφερα να τις κερδίσω. Πραγματικά δεν το περίμενα». Η Ελισάβετ πάλι το καλοκαίρι του 2015 συμμετείχε στο πρώτο Mediterranean Surf Contest στην Πάργα, στους πρώτους αγώνες σερφ που οργανώθηκαν στην Ελλάδα. «Η μεγαλύτερη χαρά -πέρα από την διάκριση- είναι να παίρνεις ένα καλό κύμα, να φτάνεις μέχρι το τέλος του χωρίς να πέσεις και να κάνεις τα tricks που θέλεις» .Τα καλύτερα τους κύματα η Ελισάβετ και η Έφη τα έχουν rideαρει στο Μπαλί, στα Κανάρια Νησιά, την Σενεγάλη, τις Μαλδίβες, τη Μαδέιρα αλλά και στο Σαν Κλεμέντε της Καλιφόρνια, όπου η Έφη έκανε μια μέρα σερφ με τον διάσημο κωμικό του "Jackass" Στιβ Ο. Τα πιο αγαπημένα της σημεία τα ανεβάζει και στο blog της "My Favourite Spot".

Τις συναντώ στην παραλία της Βουλιαγμένης, μία από τις λιγοστές μέρες το χρόνο που έχει το σωστό κύμα για σερφ. Μάλλον τους έφερα γούρι. Σε αυτήν την παραλία τα δυο κορίτσια γνωρίστηκαν πριν χρόνια, ακολουθώντας τα αγόρια τους που ήταν φίλοι και έκαναν σερφ. Τότε δεν υπήρχαν δάσκαλοι εδώ που μπορούσαν να σου μάθουν. Αυτοί που ήξεραν έδειχναν στους υπόλοιπους «Η αλήθεια είναι ότι από το αγόρι μου γνώρισα το σερφ και κόλλησα. Με την Ελισάβετ γίναμε αχώριστες. Ταιριάζουμε και στο νερό αλλά και στον τρόπο ζωής μας. Υπάρχουν στιγμές που οι συνθήκες είναι τόσο τρομακτικές μέσα στο νερό που δένεσαι απίστευτα με τον άλλο. Το 2014 στη Μαδέιρα, στην διάρκεια του τυφώνα Hercules τα κύματα έφταναν τα πέντε μέτρα. Το σημείο που βρισκόμασταν είχε πολλά ρεύματα και απότομα βράχια. Είχαμε τελειώσει το σερφ και ετοιμαζόμασταν να βγούμε όταν ένα κύμα με χτύπησε απότομα και με εγκλώβισε στα βράχια. Δεν μπορούσα να πατήσω και ο αφρός με χτυπούσε συνεχώς πάνω τους. Φώναξα την Έφη που ήταν ακριβώς μπροστά μου σε βοήθεια. Πήρε την σανίδα με βοήθησε να πιαστώ από τα βράχια και σώθηκα» μου διηγείται η Ελισάβετ με αρκετές διακοπές αφού όλο και περισσότεροι φίλοι της surfers αρχίζουν να φτάνουν στην παραλία και σταματούν να μας πουν ένα γεια.

Η Βουλιαγμένη για την Ελισάβετ, την Έφη αλλά και για όλους τους Αθηναίους σέρφερ είναι ό,τι πιο κοντινό σε Καλιφόρνια. «Μένουμε στην Βάρκιζα και το να σπάει ένα κύμα δίπλα στο σπίτι σου τα κάνει όλα πιο εύκολα. Νιώθουμε κάπως όπως οι surfers στην Καλιφόρνια που έχουν μπροστά στα σπίτια τους ένα break και το απολαμβάνουν χωρίς να χρειάζεται να κάνουν χιλιόμετρα».

Όποτε και να έρθουν εδώ τα κορίτσια θα βρουν κάποιο γνωστό στην παραλία ή μέσα στο νερό. Επειδή όμως τις περισσότερες μέρες το χρόνο η Βουλιαγμένη δεν έχει κύμα, συνήθως χρειάζεται να κάνουν πολλά χιλιόμετρα για να βρουν το σωστό. Τις περισσότερες φορές αυτό είναι στο Λαγκούβαρδο στην Πελοπόννησο ή στην Κολυμπήθρα της Τήνου. Για όσους είναι διατεθειμένοι για περισσότερα χιλιόμετρα ή ναυτικά μίλια υπάρχει η Ικαρία, η Πάργα αλλά και η Κρήτη. Το ταξίδια αυτά έχουν συχνά το fun μιας σχολικής εκδρομής αν εξαιρέσεις το ξύπνημα μέσα στην νύχτα, πολλές φορές πολλές ώρες πριν χαράξει.

Το αυτοκίνητο – ένα Mini Cooper- φορτώνεται με τις σανίδες, τα μαγιό, και τις neopren στολές, τα σακίδια γεμίζουν με σάντουιτς και θερμός με καφέ και η διαδρομή ξεκινά με surf μουσική, πολύ γέλιο και συζήτηση για τον καιρό που είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας στο σερφ. «Ο καιρός πάντα είναι μια έκπληξη. Κάθε φορά φεύγουμε με αγωνία από την Αθήνα γιατί όσο και να έχουμε δει την πρόγνωση σε πολλά και διαφορετικά site, κάτι μπορεί να αλλάξει και να καταστρέψει το ταξίδι. Ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στην παραλία όταν φτάσουμε ή θα μείνουμε εκεί ή θα ξεκινήσουμε παραλία -παραλία να δούμε πού έχει καλύτερο κύμα. Ποτέ δεν μπαίνουμε αμέσως, παρακολουθούμε το κύμα, αν σκάει μέσα έξω, αν ανοίγει. Εκεί κάνουμε γιόγκα, διαλογισμό και μετά βγάζουμε τις σανίδες μας, τα φινάκια μας, κερώνουμε, δένουμε στο πόδι μας το λις και μπαίνουμε».

Η αναζήτηση του σωστού σημείου μπορεί να γίνει κουραστική, εκνευριστική και ένα ταξίδι πολλών χιλιομέτρων μπορεί να πάει στράφι αν ο καιρός αλλάξει ή δεν δώσει το αναμενόμενο κύμα. Επίσης για σέρφερ όπως η Ελισάβετ και η Έφη που προπονούνται χειμώνα καλοκαίρι στην Ελλάδα, το σερφ δεν είναι πάντα fun. «Το χειμώνα οι συνθήκες συχνά είναι δύσκολες. Φοράς ολόσωμη στολή, παπουτσάκια, κουκούλα, κρυώνεις, σε χτυπάνε τα κύματα, πονάς. Είναι αυτές τις στιγμές που και οι δυο μας ευχόμαστε να βρισκόμαστε στο Μπαλί και να κάναμε σερφ μόνο με το μαγιό μας. Αυτή η αίσθηση του νερού πάνω στο σώμα σου δεν συγκρίνεται με τίποτα». «Πηγαίνω στην Τήνο από το 2009. Νιώθω ότι είμαι από εκεί. Η παραλία είναι ένα ονειρικό τοπίο βγάζει πολύ συχνά κύμα αλλά μόνο με βοριάδες. Εκεί συνήθως κατασκηνώνουμε μέσα στα αρμυρίκια και για να την περπατήσεις από την αρχή μέχρι το τέλος χρειάζεται 20 με 25 λεπτά».

Είναι αυτές ακριβώς οι συνθήκες που κάνουν τους Έλληνες σέρφερ να είναι λίγοι και τις γυναίκες σέρφερ ακόμη λιγότερες. «Είναι ένα πολύ δύσκολο άθλημα. Οι δυνάμεις και οι πιέσεις που έχει αυτό το σπορ είναι μεγάλες. Όταν πέφτεις από το κύμα χτυπάς και πονάς. Ξυπνάς στις 5 το πρωί και κρυώνεις πολύ. Ταξιδεύεις συνεχώς. Δεν είναι εύκολο για μια γυναίκα που σπουδάζει ή δουλεύει να το κάνει. Εμείς έχουμε στήσει όλη μας την ζωή γύρω από το σερφ» μου εξηγεί η Ελισάβετ που είναι γυμνάστρια σε ιδιωτικό σχολείο. «Δουλεύω απογεύματα έτσι μπορώ τα πρωινά να κάνω σερφ. Αξιοποιώ όσο καλύτερα μπορώ τα Σαββατοκύριακα και τα τριήμερα και στο εξωτερικό πηγαίνω Χριστούγεννα και Πάσχα».

Έχοντας διαλέξει ένα ανδροκρατούμενο άθλημα η Ελισάβετ και η Έφη είναι πάντοτε οι δυο τους ανάμεσα σε πολλούς άνδρες. «Ήμουν πρωταθλήτρια στο πένταθλο και έχω συνηθίσει να είμαι ανάμεσα σε άνδρες. Νιώθω οικεία να προπονούμαστε ή και να μένουμε μαζί στα ταξίδια μας. Δεν υπάρχει αυτός ο ανταγωνισμός που υπάρχει με τις γυναίκες και που με την Έφη δεν έχουμε ευτυχώς. Εκείνοι πάλι νιώθουν τόσο άνετα που μιλάνε και φέρονται σαν να είμαστε και εμείς αγόρια. Και όντως οι αθλήτριες είμαστε λίγο αντράκια» λέει η Ελισάβετ. «Προτιμούμε την παρέα των αγοριών. Όταν τα βράδια θα βγούμε να φάμε παρέα αγόρια κορίτσια, εμείς πάντα καθόμαστε από την πλευρά των αγοριών που μιλούν για σερφ και όχι από την πλευρά των κοριτσιών που μιλούν για γυναικεία θέματα» συμπληρώνει η Έφη.

Το σερφ ξεκίνησε από την Πολυνησία, ήταν όμως στην Καλιφόρνια των 60’s και των 70’s που πήρε τα χρώματα, τους ήχους, τα ρούχα και τα αυτοκίνητα με τα οποία το γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. «Υπάρχει μέχρι και surf θρησκεία. Αλλά και ο διαλογισμός και η γιόγκα είναι κομμάτι της κουλτουρας του σερφ. Για μένα διαλογισμός είναι το ίδιο το σερφ. Το άδειασμα της σκέψης, το να νιώθεις το νερό στο σώμα σου. Βέβαια όλα αυτά τα καταλαβαίνω όσο μεγαλώνω. Όταν ήμουν μικρή επικρατούσε ο ενθουσιασμός» μου λέει η Έφη. Και συνεχίζει. «Όλα στο σερφ είναι πιο χαλαρά. Τα ρούχα, η μουσική, η διάθεση. Όπως όταν παίρνεις το κύμα».

Η Έφη όλη της τη ζωή κυνηγούσε ένα κύμα. Στα δεκαοχτώ της πήρε δίπλωμα instructor και πήγε στην Γαλλία –η μητέρα της είναι Γαλλίδα- στο Μπίαριτς να δουλέψει σαν εκπαιδεύτρια, αλλά δεν της άρεσε καθόλου. «Είχα τόσο μεγάλη δίψα να κάνω σερφ που δεν άντεχα να βλέπω τα κύματα να περνάνε και εγώ να τα χάνω προσπαθώντας να δείξω σε κάποιον άλλο». Στην διάρκεια του Erasmus έφυγε από το παραθαλάσσιο Πανεπιστήμιο της στην Βόρεια Γαλλία –"το είχα διαλέξει για να μπορώ να κάνω σερφ αλλά δεν είχε ποτέ κύμα"- και πήγε πάλι στο Μπιάριτς κυνηγώντας για μια φορά ακόμη τα κύματα. Η Ελισάβετ από την άλλη βρίσκει χαρά και στον ρόλο της εκπαιδεύτριας όπου διδάσκει κάθε καλοκαίρι στην Κολυμπήθρα της Τήνου. «Είναι το χαμόγελο τους όταν καταφέρνουν να πάρουν το πρώτο τους κύμα. Ξαναζώ ξανά την πρώτη μου φορά όταν και εγώ μάθαινα. Πέρσι είχα και πολλές μαμάδες, που καταφέρανε να σηκωθούνε και ήτανε μοναδικό συναίσθημα».

Εργαζόμενη ή full time μαμά;

Η μια φεύγει κάθε πρωί για το γραφείο ενώ η άλλη μένει σπίτι με τα παιδιά. Μέσα τους, αλλά και ανάμεσα τους, μαίνεται ένας ακήρυχτος πόλεμος.

Είναι δέκα η ώρα το πρωί σε μια στάση μετρό. Στην αποβάθρα μια «full time» μαμά σπρώχνει το μωρό της μέσα στο καρότσι του, ενώ μια άλλη μέσα από το τρένο την παρακολουθεί καθώς μόλις έχει αφήσει το δικό της στον παιδικό σταθμό και κατευθύνεται προς το γραφείο. Η μία ονειρεύεται την ζωή της άλλης. Περισσότερο χρόνο με το παιδί της στην μια περίπτωση, κοινωνική ζωή και ένα γραφείο να την περιμένει στην άλλη. Μέσα σε αυτόν τον διχασμό ζουν καθημερινά εκατομμύρια γυναίκες που είτε από ανάγκη, είτε από επιλογή, σταμάτησαν ή συνέχισαν την δουλειά τους αφού έγιναν μητέρες. Ένας ακήρυχτος πόλεμος μαίνεται μεταξύ τους. Αυτές που μένουν σπίτι από την μια πλευρά και οι εργαζόμενες από την άλλη ανταλλάσσουν κατηγορίες και πυρά. Δουλεύεις; "Είσαι μια σκληρή και άκαρδη μάνα που παρατάς το παιδί σου σε μια ξένη για να κάνεις καριέρα". Δεν δουλεύεις; "Είσαι ανιαρή, δεν έχεις τι να πεις και είσαι η πρώτη που θα μείνει μόνη και έρημη να κρατά το μαρτίνι της σε μια αίθουσα γεμάτη πολυάσχολες άλφα γυναίκες που θα ανταλλάσσουν e-mail και πληροφορίες για τα τελευταία οικονομικά νέα". «Όταν μια μητέρα εργάζεται πάντοτε κάτι λείπει. Οι εργαζόμενες μητέρες όχι μόνο είναι εγωίστριες αλλά και άθλιες ερωμένες. Κυνηγάνε την καριέρα τους για να καταξιωθούν και μετά είναι πολύ κουρασμένες για να κάνουν σεξ με τον άνδρα τους» γράφει η Caitlin Flanagan στο βιβλίο της με τίτλο «To Hell with all that» που προκάλεσε μεγάλο θόρυβο στα διεθνή μίντια. Η Flanagan ούτε λίγο, ούτε πολύ υποστηρίξει ότι οι γυναίκες γίνονται δυστυχισμένες προσπαθώντας να συνδυάσουν μητρότητα και καριέρα και πως στο σπίτι θα βρουν τελικά την υγεία και την ησυχία τους. Εννοείτε πως η Flanagan μπήκε στις πρώτες θέσεις της μαύρης λίστας των φεμινιστριών αλλά και των πωλήσεων.

Το βιβλίο της είναι μόνο ένα παράδειγμα της νέας εκδοτικής τάσης που θέλει εργαζόμενες και μη μαμάδες να διηγούνται τις περιπέτειες της μητρότητας σε βιβλία που φιγουράρουν σε πολύ καλές θέσεις στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Τίτλοι όπως το «The truth behind Mummy Wars», το «I don’t know how she does it» και το «The bitch in the house» αναλύουν με κωμικοτραγικό τρόπο τα διλήμματα και την καθημερινότητα της εργαζόμενης μαμάς αλλά και της σύγχρονης Μαίρης Παναγιωταρά. Όπως και το δικό μας «Τι τραβάμε και εμείς οι μάνες» της Κατερίνας Μανανεδάκη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη. «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία από τα παιδιά. Η εγκυμοσύνη είναι υπέροχη, η γέννα παιχνιδάκι και το μωρό σου θα είναι άγγελος. Όσο για την δουλειά σου; Όλα συνδυάζονται αν το θέλεις. Μια συνωμοσία ροζ πανευτυχίας που ξεσκεπάζεται όταν δυστυχώς είναι πολύ αργά» σημειώνει η συγγραφέας στο οπισθόφυλλο. Τελικά τι χρειάζονται τα παιδιά; Mια πολυάσχολη εργαζόμενη μαμά ή μια μαμά 24 ώρες παρούσα: O «ποιοτικός χρόνος» ισχύει ή είναι ένας μύθος που παρηγορεί τις μαμάδες του Σαββατοκύριακου; Μια μητέρα χωρίς προσωπική ζωή και ενδιαφέρονται είναι καλή μητέρα και καλό πρότυπο για ένα παιδί που μεγαλώνει; Αυτά και πολλά άλλα απασχολούν τις μαμάδες σε όλον τον κόσμο καθώς παίρνουν το Μετρό για να πάνε στο γραφείο ή ετοιμάζουν το μεσημεριανό. Συνήθως είναι πολύ δύσκολο να αποφασίσουν. Να μείνουν σπίτι; Θα νιώθουν ότι δεν έχουν ζωή, ότι δεν είναι οικονομικά ανεξάρτητες και ότι δεν έχουν πετύχει κάτι άλλο, πέρα από το να κάνουν οικογένεια. Να συνεχίζουν την καριέρα τους; Θα ζήσουν μια ζωή μέσα στις ενοχές και το τρέξιμο, ενώ ταυτόχρονα θα έχουν χάσει μερικές από τις πιο σημαντικές στιγμές στην ζωή του παιδιού τους. Ορισμένες φορές η επιλογή γίνεται από μόνη της. Είναι οι περιπτώσεις των γυναικών ο μισθός των οποίων είναι απαραίτητος στην οικογένεια. Είναι αυτές που αν και δεν έχουν δουλειές καριέρας, λείπουν οχτάωρο και ζουν «ένοχες» και κακοπληρωμένες. Και δυστυχώς αυτές είναι και η πλειοψηφία. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, οι χαμηλόμισθες μαμάδες δεν αντέχουν να πληρώνουν τον μισθό της νταντάς με αποτέλεσμα η επιλογή να γίνεται πάλι αυτόματα και οι μαμάδες να μένουν σπίτι. Εκτός και η γιαγιά της Αγίας Ελληνικής Οικογένειας βάλει το χέρι της και "σώσει" τον οικογενειακό προυπολογισμό κατά 700 ευρώ τον μήνα.

Και σαν να μην αισθάνονταν αρκετά άσχημα, οι εργαζόμενες μαμάδες έχουν να αντιμετωπίσουν και την επέλαση των διάσημων μαμάδων που εμφανίζονται ενθουσιασμένες με τα βλαστάρια τους, αλλά ταυτόχρονα φρέσκιες και καλοχτενισμένες, παραλείποντας να πουν ότι στο σπίτι τις περιμένουν μια στρατιά από νταντάδες, οικονόμους, μαγείρισσες και προσωπικούς γυμναστές. Αν σε αυτές προστεθούν οι μπαμπάδες που δεν βοηθούν στο σπίτι με τα παιδιά και την λάντζα, το κράτος που δεν διευκολύνει με παροχές και οι εργοδότες που δεν έχουν διάθεση να κάνουν πιο ευέλικτα τα ωράρια, οι εργαζόμενες μαμάδες μετατρέπονται εύκολα σε μαμάδες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Και για τις μαμάδες που μένουν στο σπίτι όμως τα πράγματα δεν είναι ρόδινα. Το να μεγαλώνεις δυο παιδιά και να κρατάς ένα νοικοκυριό είναι μια δουλειά δύσκολη, που έχει μεγάλες ευθύνες, δεν έχει ωράριο, είναι «κακοπληρωμένη», δεν έχει αναγνώριση και μπορεί να γίνει ανυπόφορη και βαρετή. Λίγα χρόνια πριν οι βρετανικές εφημερίδες γέμισαν με δημοσιεύματα που εκθείαζαν τις «full time» μαμάδες. Η «μόδα» τότε υπαγόρευε πως το να μένεις σπίτι να πλάθεις κουλουράκια και να μεγαλώνεις τα παιδιά ήταν πολύ cool, αλλά και πολύ πιο κοντά στο νόημα της ζωής, από τα εξαντλητικά ωράρια στο γραφείο και από τους γονείς του Σαββατοκύριακου. Οι «κακές γλώσσες» έλεγαν πως αυτό εντάσσονταν στην προσπάθεια της βρετανικής κυβέρνησης να απομακρύνει πολλές γυναίκες από την αγορά εργασίας, ώστε να την αποσυμφορήσει και να εμφανίσει μικρότερους δείκτες ανεργίας. Την ίδια στιγμή οι φεμινίστριες κόντευαν να πάθουν αποπληξία βλέποντας νέες γυναίκες να επιστρέφουν στην ζωή από την οποία οι μανάδες τους προσπάθησαν πολύ για να δραπετεύσουν. Σήμερα στην Βρετανία, το ποσοστό των εργαζόμενων μαμάδων, πλήρους ή μερικής απασχόλησης, με παιδιά κάτω από την ηλικία των 5, είναι 55%, ενώ το 1975 δεν ξεπερνούσαν το 28%. Σύμφωνα με έρευνες το ποσοστό απασχόλησης των μαμάδων μειώνεται όσο αυξάνεται ο αριθμός των παιδιών τους. Ο ευρωπαικός μέσος όρος των εργαζόμενων μαμάδων με ένα παιδί ανέρχεται περίπου στο 65%, ενώ μειώνεται στο 58% για τις μητέρες με δυο παιδιά και πέφτει ακόμη περισσότερο στο 41% για τις εργαζόμενες μαμάδες με τρία παιδιά. Στόχος της Ευρωπαικής Ένωσης είναι να παρέχει στις μητέρες διευκολύνσεις που θα κάνουν την μητρότητα να μην είναι απαγορευτική για την εργασία, ώστε το ποσοστό των εργαζόμενων μαμάδων να αυξηθεί και να αγγίξει το 70%. Μόνο η Δανία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Μεγάλη Βρετανία έχουν πετύχει μέχρι στιγμής τον στόχο. Στην Ελλάδα την τελευταία πενταετία το ποσοστό των εργαζόμενων μαμάδων κυμαίνεται μεταξύ 53 και 54% ενώ αξιοσημείωτο είναι πως 8 στις 10 εργαζόμενες μητέρες δηλώνουν ότι θα εγκατέλειπαν την πλήρους απασχόλησης δουλειά τους εάν μπορούσαν. Εδώ στην συζήτηση μπαίνει η δυνατότητα τηλε-εργασίας, που αν και στην χώρα μας δεν είναι πολύ συνηθισμένη πρακτική παρ’ όλα αυτά σύμφωνα με τον νόμο οι τηλεργαζόμενοι, ως προς τις συνθήκες εργασίας απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα που διασφαλίζονται από την ισχύουσα εργατική νομοθεσία και τις συλλογικές συμβάσεις με τους εργαζόμενους στον χώρο του εργοδότη. Ταυτόχρονα οι νέες μητέρες έχουν την δυνατότητα να ζητήσουν να απασχοληθούν part time, όμως τόσο αυτό όσο και η δυνατότητα τηλεργασίας είναι δυστυχώς στην διακριτική ευχέρεια του εργοδότη.

Και ενώ οι κυβερνήσεις θέλουν τις μαμάδες στο γραφείο, έρευνα που έγινε στην Αγγλία σε παιδιά μέχρι 18 μηνών απέδειξε πως αυτά που μεγάλωναν με την μαμά στο σπίτι είχαν καλύτερη συναισθηματική ανάπτυξη και περισσότερες κοινωνικές δεξιότητες από αυτά που περνούσαν το μεγαλύτερο μέρος της μέρας τους στον παιδικό σταθμό, ανοίγοντας για ακόμη μια φορά την συζήτηση για τις συνέπειες που έχει στα παιδιά η προσπάθεια των μανάδων τους να συνδυάσουν δουλειά και καριέρα. "Γραφείο ή σπίτι;" λοιπόν. Στην πραγματικότητα, απάντηση σε αυτό το δίλημμα δεν υπάρχει. Μετά από μια δύσκολη καθημερινή μέρα μητρότητας στο σπίτι ή στο γραφείο το συμπέρασμα είναι πάντα το ίδιο. Βρείτε την θέση που σας ταιριάζει, υποστηρίξτε την και αξιοποιήστε την όσο το δυνατόν καλύτερα Άλλωστε όπως σε όλα τα πράγματα έτσι και εδώ, πάντα κάτι χάνεις κάτι κερδίζεις.