Διεθνής Ημέρα Κοριτσιού

Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Κοριτσιού τέσσερα κορίτσια μιλούν για το τι ονειρεύονται, τι φοβούνται αλλά και τι σημαίνει για αυτές να είσαι κορίτσι σήμερα.

Μόνικα, 15 ετών

Κυρίως αυτό που με απασχολεί είναι η αντιμετώπιση των κοριτσιών σε διάφορες χώρες του κόσμου. Ονειρεύομαι να τα πηγαίνω καλύτερα στο σχολείο και στις προπονήσεις. Αυτό που απολαμβάνω είναι να παίζω μπάσκετ και να βγαίνω με τους φίλους μου. Αν μπορούσα να αλλάξω κάτι θα ήθελα να έχω μια καλύτερη σχέση με την αδερφή μου. Με θυμώνει όταν με κατηγορούν για πράγματα που δεν έχω κάνει εγώ. Με φοβίζει να ανεβαίνω στα αεροπλάνα. Με στεναχωρεί όταν πάθει κάτι κάποιος από την οικογένεια μου. Αυτό που μου δίνει ελπίδα είναι η σκέψη να πραγματοποιήσω τα όνειρα μου. Θα ευχόμουν να αποκτήσω καινούργιες εμπειρίες και να είμαι πάντα υγιής, χωρίς κανένα πρόβλημα στην ζωή μου

Αθηνά , 16 ετών

Το να είμαι κορίτσι για μένα σημαίνει πως μπορώ να κάνω τα πάντα. Όταν είσαι κορίτσι πολλοί περιμένουν να σε δουν να είσαι αδύναμη και χωρίς αυτοπεποίθηση διότι αυτή είναι η ιδέα που έχει η κοινωνία μας. Όμως κάνουν λάθος. Το να είσαι κορίτσι είναι δώρο. Γεννήθηκες με δυναμισμό, εξυπνάδα και πολλές αντοχές.

Αυτό που με απασχολεί είναι ότι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως οι γυναίκες δεν είναι ικανές για δυναμικές δουλειές και πως πρέπει να μένουν στην κουζίνα τους και να εξυπηρετούν τον άντρα τους. Ή πως ο καθένας δικαιούται να τις πειράζει σεξουαλικά χωρίς την θέλησή τους και το σύστημα να μην κάνει σχεδόν τίποτα για αυτό. Ονειρεύομαι να ξυπνήσω σε ένα κόσμο όπου οι άντρες και οι γυναίκες έχουν ίσα δικαιώματα. Αυτό που απολαμβάνω είναι να ξυπνάω ξέροντας πως σαν γυναίκα μπορώ να αλλάξω τον κόσμο.

Ελένη, 17 ετών

Αυτό που με απασχολεί κυρίως είναι το θέμα της καριέρας. Ονειρεύομαι να είμαι πάντα ευτυχισμένη. Αυτό που απολαμβάνω είναι να περνάω χρόνο με τις φίλες μου. Αν μπορούσα να αλλάξω κάτι αυτό θα ήταν η συμπεριφορά του κόσμου γύρω μου. Με θυμώνει η έλλειψη σεβασμού. Με φοβίζει να με υποτιμούν επειδή είμαι κορίτσι. Με στεναχωρεί η δυστυχία που υπάρχει στον κόσμο γύρω μου. Αυτό που μου δίνει ελπίδα είναι η σκέψη πως θα ξημερώσουν καλύτερες μέρες. Θα ευχόμουν να ήμασταν όλοι αγαπημένοι.

Σοφία, 16 ετών

Κυρίως αυτό που με απασχολεί είναι η εκπαίδευση και η μόρφωση μου, αφού αυτά θα επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό το μέλλον μου. Ονειρεύομαι να έχω οικονομική άνεση και να είμαι ανεξάρτητη στο μέλλον. Αυτό που απολαμβάνω είναι να περνώ χρόνο με τις φίλες μου

Με στεναχωρεί που βλέπω γυναίκες που δεν καταλαβαίνουν την αξία τους Αυτό που μου δίνει ελπίδα είναι η ιδέα πως θα υπάρξει ένα καλύτερο μέλλον για τις γυναίκες. Θα ευχόμουν κάποια μέρα όλες οι γυναίκες να καταλάβουν την αξία τους

Αν μπορούσα να αλλάξω κάτι αυτό θα ήταν ο τρόπος που λύνουν τις διαφορές τους οι άνθρωποι. Με θυμώνει το γεγονός ότι υπάρχουν πολιτικά συμφέροντα, το "μέσο" και γενικά οτιδήποτε προκαλεί αδικία. Με φοβίζει η επιλογή επαγγέλματος σε τόσο μικρή ηλικία. Με στεναχωρεί που στους πολέμους πάντα στέλνουν τον αθώο κόσμο. Αυτό που μου δίνει ελπίδα είναι ότι η κοινωνία έχει αρχίσει να αποδέχεται θέματα που παλιά ήταν "taboo".Θα ευχόμουν μια μέρα να υπάρξει παγκόσμια ειρήνη.

Γράμμα σε μία νέα επίδοξη δικηγόρο

Η νομική σύμβουλος και δικηγόρος Χρύσα Καρακόιδα μιλά για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες δικηγόροι σήμερα και δίνει συμβουλές στις γενιές που θα έρθουν.

Τελείωσε την Νομική και αφού άσκησε την μαχόμενη δικηγορία οι συγκυρίες την οδήγησαν να εργαστεί σαν νομικός σύμβουλος σε εταιρικά περιβάλλοντα και συγκεκριμένα έναν πολυεθνικό όμιλο εταιρειών στον οποίο εργάζεται τα τελευταία 20 χρόνια. Ισορρόπησε πάνω στο λεπτό σκοινί που συνδυάζει τη μητρότητα με μια απαιτητική καριέρα, σημείωσε τις νίκες της αλλά κάποια στιγμή προσέκρουσε στην γυάλινη οροφή που η καριέρα συχνά επιφυλάσσει στις γυναίκες. Την ιστορία για αυτό πρόσφατα μοιράστηκε στην έκδοση Ιστορίες Γυάλινης Οροφής που εξέδωσε το Story Mentοr. To Generation Woman της μίλησε για να αποτυπώσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει μια γυναίκα δικηγόρος σήμερα αλλά και για να μοιραστεί τις γνώσεις και την εμπειρία της με τις νεότερες γενιές που ονειρεύονται μια καριέρα στην δικηγορία.

Ποια ήταν τα πρόσωπα που σας επηρέασαν στην επιλογή των σπουδών σας;

Στην οικογένειά μου δεν υπήρχε κάποιο πρότυπο νομικού-δικηγόρου, το οποίο να με επηρέασε στην επιλογή αυτής της κατεύθυνσης. Βασίστηκα στο ένστικτο ή στην άτοπο απαγωγή, θα έλεγα, καθώς δεν μου άρεσαν οι άλλες επιλογές, ενώ, οι νομικές σπουδές είχαν -αλλά και εξακολουθούν να έχουν- μεγάλη ευρύτητα, πράγμα που μου άρεσε πολύ.

Είχατε επαρκή επαγγελματικό προσανατολισμό;

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός που είχα όταν αναζητούσα επαγγελματική κατεύθυνση ήταν σχεδόν ανύπαρκτος. Αυτό ίσχυε όχι μόνο για μένα αλλά για την πλειονότητα των φίλων, συμμαθητών μου. Αυτό είναι κάτι που έχει αλλάξει ευτυχώς σε μεγάλο βαθμό σήμερα.

Ποια ήταν τα εσωτερικά και εξωτερικά εμπόδια που είχατε να αντιμετωπίσετε στο ξεκίνημα της καριέρας σας

Θυμάμαι ότι στο ξεκίνημα της καριέρας μου ήταν ένα θέμα πώς ξεκινάς να εργάζεσαι. Οι περισσότεροι ξεκινήσαμε να εργαζόμαστε μέσω γνωστών, φίλων, συγγενών. Δύσκολα δηλαδή προσέγγιζες κάποιο γραφείο ή εταιρεία αν δεν ήξερες κάποιον, όπως γίνεται σήμερα μέσω π.χ. του Linkedin. Επίσης, το θέμα της μη ύπαρξης ωραρίου αλλά και των ατελείωτων και απλήρωτων ωρών εργασίας ήταν πάντα ένα θέμα που αντιμετώπισα κι εγώ. Σημαντικό εμπόδιο ήταν επίσης ότι τελειώνοντας το πανεπιστήμιο δεν ήμουν προετοιμασμένη επαγγελματικά. Ξεκίνησα να δουλεύω και ξεκίνησα από το μηδέν. Ασφαλώς αυτό δεν ίσχυε μόνο για μένα αλλά για το σύνολο των φίλων και συμφοιτητών μου. Δυστυχώς όμως βλέπω ότι σε αυτό δεν έχουν γίνει βήματα προόδου ακόμα και σήμερα, καθώς οι απόφοιτοι νομικής εξακολουθούν να μην είναι προετοιμασμένοι για την επαγγελματική αρένα. Με τον τρόπο αυτό, βρίσκεσαι ξαφνικά μόνος/μόνη σε ένα πολύ απαιτητικό και ανταγωνιστικό περιβάλλον όπου πρέπει να ξεκινήσεις ουσιαστικά από το μηδέν, να μάθεις και να αναπτυχθείς επαγγελματικά.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που σας βοήθησαν και ποια στάθηκαν εμπόδιο;

Η ικανότητά μου να εξελίσσομαι συνεχώς, να διατηρώ θετικότητα και ανθεκτικότητα, παρά τις δυσκολίες αλλά και να τολμώ να αλλάζω, ακόμα και αν κάποιες αλλαγές με φόβιζαν αρχικά. Αντίθετα, δεν με βοήθησαν η ατολμία, όπως και η υπερβολική συστολή.

Κοιτάζοντας πίσω, τι θα θέλατε να γνωρίζατε τότε;

Θα ήθελα να γνωρίζω καλύτερα πως να μπορώ να προβάλλω τον εαυτό μου, τα προτερήματα και τις δεξιότητές μου, κάτι στο οποίο σήμερα ένας υποψήφιος μπορεί –αν δεν το γνωρίζει ήδη- να το μάθει και να εκπαιδευτεί σε αυτό με τη χρήση σχετικών εργαλείων που υπάρχουν δωρεάν στο διαδίκτυο.

Ήταν δύσκολο να συνδυάσετε καριέρα και οικογένεια;

Ήταν δύσκολο, αλλά δεν θα το άλλαζα με τίποτα, καθώς θεωρώ ότι καμία γυναίκα δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένη σαν άνθρωπος αν δεν αναπτύξει και επαγγελματική δραστηριότητα που τη γεμίζει.

Πως τα καταφέρατε;

Είμαι από αυτές που πιστεύω ότι οι γυναίκες είναι όντα που μπορούν να ανταποκρίνονται με ικανότητα σε πολλά καθήκοντα και ακριβώς γι’ αυτό μπορούν και συνδυάζουν την καριέρα και την οικογένεια. Ας μην γελιόμαστε όμως, χωρίς βοήθεια και συμπαράσταση και ουσιαστικό μοίρασμα των οικογενειακών καθηκόντων, πολύ δύσκολα βγαίνει το όλο εγχείρημα ή μπορεί να βγαίνει αλλά με μεγάλο τίμημα για την ίδια τη γυναίκα, η οποία φτάνει να «καίγεται» σωματικά και ψυχολογικά. Επομένως, θεωρώ ότι η συμπαράσταση του συζύγου μου όλα αυτά χρόνια ήταν πολύ σημαντική και πρέπει να του το αναγνωρίσω αυτό.

Ποιες δυσκολίες συναντήσατε προσπαθώντας να τα συνδυάσετε;

Κάποιες φορές έχω πράγματι αισθανθεί σαν διχασμένη προσωπικότητα. Δηλαδή, να είμαι σε μια επαγγελματική συνάντηση ή σε ένα δικαστήριο και μετά από μια ώρα να πρέπει να βοηθήσω τους γιους μου στα αρχαία, στην ιστορία ή να ετοιμάσω φαγητό, χωρίς διακοπή όλα αυτά. Έχω φτάσει να αναρωτιέμαι ποια είμαι και πού βρίσκομαι κάτι τέτοιες φορές.

Ποια στερεότυπα αντιμετωπίσατε στην πορεία σας;

Κλασικό στερεότυπο ήταν -και είναι- ότι η γυναίκα φτάνει ή μπορεί να φτάσει επαγγελματικά μέχρις ενός σημείου και ότι πιο πέρα δεν πάει, καθώς οι θέσεις ευθύνης ταιριάζουν καλύτερα σε έναν άντρα. Το φαινόμενο της γραμματέας είναι πολύ χαρακτηριστικό. Όλοι έψαχναν –και εξακολουθούν να ψάχνουν- για γυναίκα γραμματέα και όχι για άντρα, ενώ όχι μια γυναίκα manager ή διευθύνοντα σύμβουλο. Ωστόσο, μπορώ να πω ότι υπάρχουν σήμερα σημάδια ότι αυτό δειλά-δειλά αλλάζει και στη χώρα μας. Οι πολυεθνικές εταιρείες είναι πρωτοπόρες σε αυτό.

Υπάρχει σεξισμός στον χώρο της δικηγορίας;

Ασφαλώς και υπάρχει. Κλασικά, μια όμορφη δικηγόρος δεν μπορεί να είναι καλή δικηγόρος, απλά γιατί είναι όμορφη. Επίσης, στην ποινική δικηγορία, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι γυναίκες που υπάρχουν είναι λίγες. Υπάρχει η αντίληψη ότι αυτός είναι ένας τομέας δικηγορίας που ταιριάζει πιο πολύ στους άντρες και όχι στις γυναίκες, παρά το ότι σε πολλά μεγάλα δικηγορικά γραφεία που ασκούν ποινική δικηγορία την βασική δουλειά και προετοιμασία την κάνουν γυναίκες δικηγόροι, τις οποίες όμως δεν εμπιστεύονται το ίδιο οι πελάτες ή οι ίδιες δεν πιστεύουν αρκετά τους εαυτούς τους.

Τι συζητάτε με τις γυναίκες συναδέλφους σας σε σχέση με αυτό το θέμα;

Θα έλεγα ότι την τελευταία 10ετία πολλά πράγματα έχουν αλλάξει και στη δικηγορία ως προς το θέμα αυτό. Η επίδραση του κινήματος metoo και ό,τι συνδέεται με την γυναικεία ενδυνάμωση δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστο και το δικηγορικό επάγγελμα ή το εταιρικό περιβάλλον, ευτυχώς. Συνεπώς, το θέμα είναι να κατανοήσουμε όλες οι γυναίκες δικηγόροι, αλλά και όχι μόνο, ότι η επαγγελματική μας διαδρομή έχει επηρεαστεί πολύ από τις πατριαρχικές καταβολές της κοινωνίας μας, με εμφανή σημάδια σεξισμού, αδικαιολόγητης διαφοροποίησης στις αμοιβές αλλά και μισογυνισμού, σε πολλές περιπτώσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει οι ίδιες να μάθουμε διεκδικούμε καλύτερα τα δικαιώματά μας και να συμβάλλουμε στο να διαμορφωθεί ένας πιο ισότιμος επαγγελματικός κόσμος για εμάς αλλά και για τις γενιές που έρχονται.

Επίσης, θα πρέπει να δούμε ότι σε όλη αυτή την πατριαρχική διαδρομή υπήρχαν πάντα και κάποιες γυναίκες που, χρησιμοποιούμενες από το πατριαρχικό κατεστημένο, είτε έπαιζαν το ρόλο της «γλάστρας» ή του θεματοφύλακα των πατριαρχικών αξιών και του statusquo, διασφαλίζοντας με τον τρόπο τους ότι τίποτα δεν θα αλλάξει και ότι πάντα αυτός που θα είναι από πάνω θα είναι ένας άντρας, ο οποίος τους πετούσε ψήγματα εύνοιας ή περιορισμένης εξουσίας.

Ποια η γνώμη σας για το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής»; Πώς βλέπετε να

εξελίσσονται τα πράγματα στη χώρα μας;

Το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής» είναι εδώ και «χτυπάμε» τα κεφάλια μας σ΄

αυτή. Είναι πολλά τα χρόνια που υπάρχει και έχουν παγιωθεί σχετικές νοοτροπίες και

συμπεριφορές, όχι μόνο σε άντρες αλλά και σε γυναίκες. Παρόλαυτά, θα ήμουν άδικη

να μην αναγνωρίσω ότι τα τελευταία χρόνια κάτι αλλάζει, όπως και ότι γίνονται

προσπάθειες να προωθηθούν γυναίκες σε θέσεις εξουσίας. Χαρακτηριστικό

παράδειγμα ότι μόλις πριν λίγες μέρες, στις 7 Ιουνίου 2022 συγκεκριμένα, το

Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία σχετικά

με νέο νομοθέτημα της ΕΕ για την προώθηση πιο ισόρροπης εκπροσώπησης των

φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών. Έτσι, μέχρι το 2026, οι

εισηγμένες εταιρείες θα πρέπει να επιδιώξουν τουλάχιστον το 40% των θέσεων μη

εκτελεστικών διοικητικών στελεχών ή το 33 % των θέσεων μη εκτελεστικών και

εκτελεστικών διοικητικών στελεχών να καλύπτεται από γυναίκες, στα πλαίσια της

ισόρροπης εκπροσώπησης των ανδρών και γυναικών στα Διοικητικά Συμβούλια

εισηγμένων στο Χρηματιστήριο εταιριών. Είναι επόμενο ότι η εξέλιξη αυτή θα

επηρεάσει όχι μόνο τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρίες, αλλά το σύνολο των

επιχειρήσεων και Οργανισμών που θα συμμορφωθεί στις επιταγές αυτές.

Έχετε βιώσει το φαινόμενο αυτό και το έχετε μοιραστεί δημόσια.

Με αφορμή μια δράση από τον οργανισμό storymentor της φίλης μου Αγγελικής Κοσμοπούλου, για τη γυάλινη οροφή, μοιράστηκα μια δική μου σχετική ιστορία.

Υπήρξαν αντιδράσεις όταν το δημοσιοποιήσατε;

Με όσους και όσες έτυχε να μιλήσω ή να με προσεγγίσουν τόσο κατά τη διάρκεια της

δια ζώσης παρουσίασης, όσο και σε δεύτερο χρόνο, οι αντιδράσεις ήταν πολύ

ενθαρρυντικές. Μου έκανε εντύπωση πόσες γυναίκες ταυτίστηκαν με την ιστορία

μου. Ωστόσο, χωρίς να έχω κάτι συγκεκριμένο να καταθέσω, καθώς δεν μου είπε

ποτέ κάποιος/α κάτι αντίθετο, έχω την αίσθηση ότι η δημοσιοποίηση της ιστορίας

μου δεν ήταν καλοδεχούμενη από όλους. Δεν μου έκανε εντύπωση αυτό, ωστόσο,

στην απόφασή μου για δημοσίευση της ιστορίας μου υπερτέρησε το γεγονός ότι ήταν

αλήθεια και ότι αυτή θα μπορούσε να βοηθήσει και άλλες ή άλλους να νιώσουν ότι

δεν είναι μόνοι. Πιστεύω ότι οι αλλαγές ξεκινούν με την ειλικρινή και θαρραλέα

επισήμανση των δυσλειτουργιών.

Πως νιώσατε μετά από αυτήν την δημόσια εξομολόγηση;

Με τη δημοσιοποίηση της ιστορίας μου ένιωσα απελευθερωτικά. Ένιωσα επίσης

πολύ όμορφα με ένα αυθόρμητο κύμα συμπαράστασης και αγάπης προς το πρόσωπό

μου.

Προς τα που βλέπετε να οδεύουν τα θέματα έμφυλης ισότητας στον κλάδο σας;

Θέλω να πιστεύω προς το καλύτερο, αλλά σε αυτό οφείλουμε να παίξουμε σημαντικό ρόλο κι εμείς οι γυναίκες, προχωρώντας συνειδητά σε μια ουσιαστική γυναικεία αλληλεγγύη και συμπαράσταση, καθώς, το ανδροκρατούμενο κατεστημένο, δυστυχώς, έχει εμφυσήσει σε πολλές γυναίκες επαγγελματίες την πεποίθηση του λεγόμενου γυναικείου ανταγωνισμού. Η νοοτροπία αυτή ευθύνεται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, στο να βλέπουμε το φαινόμενο γυναίκες να υποθάλπουν γυναίκες ή να θεωρούν ότι τελικά μια γυναίκα σε θέση ευθύνης είναι bitch, για να το πω κομψά… Είναι πολύ εντυπωσιακό ότι όπως προκύπτει από έρευνες τα ίδια χαρακτηριστικά που κατατάσσουν ένα άντρα ως χαρισματικό ηγέτη κατατάσσουν μια γυναίκα ως σκληρή και ή πολύ απλά bitch.

Τι θέλετε να πείτε στα κορίτσια που διαβάζουν αυτή την συνέντευξη και έχουν όνειρο να μπουν στην Νομική;

Θα τους έλεγα να έχουν πάντα έναν στόχο και να ξέρουν που πηγαίνουν, αφήνοντας, ωστόσο, χώρο για το απρόβλεπτο και το τυχαίο. Θα τις προέτρεπα, επίσης, να δίνουν πάντα τον καλύτερό τους εαυτό σε ότι κάνουν, να εξελίσσονται και να βελτιώνουν όχι μόνο τις τεχνικές-γνωστικές-ψηφιακές τους δεξιότητες, κάτι που ασφαλώς θα πρέπει να κάνουν, αλλά, ταυτόχρονα, να αναπτύσσουν και τα λεγόμενα softskills όπως η ενσυναίσθηση, η ανθεκτικότητα αλλά και η ικανότητα να ακούν τους άλλους πραγματικά. Θα τους θύμιζα επίσης ότι στη ζωή πετυχαίνει αυτός/αυτή που μπορεί να προσαρμόζεται καλύτερα στις συνθήκες και όχι αυτός/αυτή που ξέρει απέξω την τετράβιβλο. Θα τις συμβούλευα να ασχολούνται με τομείς και αντικείμενα που τους αρέσουν και ότι αν αυτό δεν συμβαίνει, να αλλάξουν τον προσανατολισμό τους γιατί δεν θα γίνουν ποτέ καλές σ’ αυτό. Μόνο όταν κάνεις κάτι που σε ικανοποιεί βαθιά ή βρίσκεις προσωπικό νόημα σε αυτό μπορείς να ξεχωρίσεις. Αυτό βέβαια ισχύει για όλες/όλους και όχι μόνο για τις φίλες που σπουδάζουν νομική. Τέλος, θα τις συμβούλευα, αν ασκήσουν το επάγγελμα του δικηγόρου, να κάνουν οπωσδήποτε δικαστηριακή δικηγορία, συμπεριλαμβανομένων των ποινικών δικαστηρίων, έστω για κάποιο χρονικό διάστημα. Στα δικαστήρια γνωρίζεις την πραγματική ζωή και επιπλέον όταν έχεις αυτή την εμπειρία ξέρεις πως να υποστηρίξεις καλύτερα τα συμφέροντα της εταιρείας σου ή να καταρτίσεις τη σωστή στρατηγική, όταν χρειάζεται. Έχω γνωρίσει κατά τα άλλα αξιόλογους δικηγόρους που επειδή έτυχε να έχουν ελλιπή ή καθόλου εμπειρία δικαστηρίων, έχουν κάνει κακές επιλογές για τις εταιρείες που εκπροσωπούν.

Τέλος τι θα λέγατε στον νεότερο εαυτό σας.

Θα του έλεγα να μην φοβάται και ότι είναι αρκετός.

Ένα πρωτότυπο παιδικό βιβλίο για το περιβάλλον

Μπορεί ένα επιστημονικό project να γίνει παιδικό βιβλίο και μάλιστα τόσο καλό ώστε να μην μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου ακόμη και αν είσαι ενήλικας. Ναι μπορεί. Χάρη σε έξι καταπληκτικούς επιστήμονες.

Οι συγγραφείς του βιβλίου στην έκθεση βιβλίου της Μπολόνια. Από επάνω δεξιά και δεξιόστροφα. Lorena Axinte, Alessandro Vasta, Angela Moriggi, Anastasia Papangelou, Marta Nieto Romero και Kelli Rose Pearson.

Ψάχνετε ιστορίες που μεταδίδουν αισιοδοξία. Που μιλούν στα παιδιά για ζητήματα που αφορούν την διάσωση του πλανήτη με ευχάριστο και κατανοητό τρόπο; Ιστορίες που θα εμπνεύσουν παιδιά ( αλλά και ενήλικες) να κάνουν την διαφορά στο σχολείο τους, στην γειτονιά τους, στις κοινότητες τους σε θέματα που αφορούν την βιωσιμότητα και το περιβάλλον. Το παιδικό βιβλίο «Once UponThe Future» ήρθε να κάνει αυτό ακριβώς.

Γραμμένο όχι όπως θα περιμέναμε από κάποιον συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας αλλά από έξι επιστήμονες-ερευνητές (από διαφορετικές χώρες, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα) που αναμετρώνται με πολύ απαιτητικά επιστημονικά αντικείμενα. Συναντήθηκαν στα πλαίσια του επιστημονικό προγράμματος «Susplace» του Marie Skłodowska-Curie Actions Innovative Training Network (ITN) που πραγματοποιήθηκε από το 2016 μέχρι το 2019 και χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η ιδέα προέκυψε σε ένα από τα workshop του προγράμματος το οποίο εξέταζε το πως η επιστήμη μπορεί να χρησιμοποιήσει την μέθοδο της αφήγησης ιστοριών (storytelling) για να επικοινωνήσει με το ευρύ κοινό. Κάποιος τότε ανέφερε την γνωστή φράση που συχνά αποδίδεται στον Αϊνστάιν και λέει πως «Εάν δεν μπορείς να εξηγήσεις κάτι σε ένα εξάχρονο παιδί, τότε και εσύ δεν το έχεις καταλάβει».

H δύναμη του storytelling

Ήταν τότε που προέκυψε η ιδέα ενός παιδικού βιβλίου που θα μιλά με κατανοητό τρόπο μέσα από παιδικές ιστορίες για τα θέματα που απασχόλησαν το project «Susplace» και θα αποτελούσε μια από τις απόρροιες του. «Αυτό είναι» σκέφτηκαν. «Ας γράψουμε ιστορίες για παιδιά. Ποιος άλλωστε είναι ο καλύτερος τρόπος να συνδυάσεις την απαιτητική έρευνα με την απήχηση σε ένα ευρύ κοινό» σκέφτηκαν οι ερευνητές του «Susplace» που στην συνέχεια οργάνωσαν μια σειρά workshop στα οποία ανέπτυξαν τις ιδέες τους αλλά και εξοικειώθηκαν με την τέχνη της συγγραφής παιδικού βιβλίου. Τρία χρόνια μετά το βιβλίο κυκλοφόρησε στα αγγλικά από τον ανεξάρτητο ισπανικό εκδοτικό οίκο Βabidi Βu Libros ενώ αναζητά εκδότη και στην χώρα μας.

Συγγραφείς του πέντε γυναίκες και ένας άνδρας όλοι επιστήμονες ερευνητές που ο καθένας από το πεδίο του εργάζεται για μια πιο συμπεριληπτική κοινωνία και έναν πιο βιώσιμο πλανήτη. Η LorenaAxinte, ερευνήτρια και σύμβουλος στην futuremobility, η Angela Moriggi επιστήμονας κοινωνικής καινοτομίας, η Marta Nieto Romero, ειδική στην διακυβέρνηση κοινωνικο-οικολογικών συστημάτων, η Αναστασία Παπαγγέλου μηχανικός περιβάλλοντος, η Kelli Rose Pearson εξειδικευμένη σε πρακτικές που ενισχύουν την ηγεσία βιωσιμότητας και ο Alessandro Vasta, ερευνητής παραδοσιακών κοινοτήτων και πρακτικών.

Όσο περίπλοκα και απαιτητικά είναι τα επιστημονικά πεδία τα οποία μελετούν οι ερευνητές της ομάδας τόσο πιο εύληπτες και διασκεδαστικές είναι οι ιστορίες που έχουν συμπεριλάβει στο βιβλίο «Once Upon The Future», του οποίου την εκπληκτική εικονογράφηση έχει κάνει η καλλιτέχνης Rita Reis.

H Charlie ένα καρότο με μεγάλη μύτη αντιμετωπίζει μια συμμορία πλαστικών μπουκαλιών στην ιστορία της Αναστασίας Παπαγγέλου «The magic Jumble». Το «Almain The Woods» διηγείται τις περιπέτειες δύο εφήβων που θέλουν να ανακαλύψουν ένα φυτό που απειλείται από εξαφάνιση και είναι απαραίτητο για την σωτηρία του δάσους. Στο «The City’Heartbeat» της Lorena Axinte, η Olivia δεν βγαίνει ποτέ από το σπίτι της μέχρι που μια καινούργια συμμαθήτρια που έρχεται από μια μακρινή χώρα την κάνει να ανακαλύψει την χαρά του να παίζει έξω. Στο «The Legend of the Cosmos Mariners» της Kelli RosePearson η θεία Bloom γύρω από μια φωτιά διηγείται τις ιστορίες των Cosmo Mariners που μάχονται για να σώσουν τον πλανήτη. Στο Brunaia της Marta Nieto Romero κανείς μπορεί να περιηγηθεί στο Wood Wide Web μέσα από ένα μαγικό portal ενώ στην ιστορία του FashionistaJamie του Alessandro Vasta ο Jamie ρισκάρει την φήμη του παρουσιάζοντας τα λινά παραδοσιακά εργόχειρα της γιαγιάς του.

To cut a long story short

Όπως εξηγεί ο Vasta η ιστορία του πραγματεύεται το θέμα του σεβασμού στην παράδοση και στην κουλτούρα των αγροτικών περιοχών αλλά και την σημασία και την αρνητική επίδραση της fast fashion. «Μέσα από το βιβλίο τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να αναμετρηθούν με αυτά τα ζητήματα και να αλλάξουν την νοοτροπία τους υιοθετώντας πιο βιώσιμες πρακτικές. Ο Jamie στο βιβλίο ενσαρκώνει το στερεότυπο του παιδιού της μεγάλης πόλης που λατρεύει την fast fashion μια τάση που βλέπω να υιοθετούν πολλά παιδιά γύρω μου».

Για την Angela Moriggi «αυτό το βιβλίο ήταν η πιο αυθεντική απόπειρα να επικοινωνήσω την επιστήμη μου που έκανα ποτέ. Ήταν ένα άλμα πίστης για μένα και ένα ταξίδι στο οποίο έπρεπε να μαθαίνω νέα πράγματα συνεχώς».

To εξώφυλλο του βιβλίου

Η ιστορία της Αναστασίας Παπαγγέλου «διαδραματίζεται σε σκουπιδοτενεκέδες, υπονόμους και κάδους κομπόστ, τα οποία στην κοινωνία μας θεωρούνται βρώμικα και σιχαμερά. Το βρώμικο και το σιχαμερό, όμως, είναι θέμα οπτικής γωνίας και μέσα στους κάδους και τους σωρούς αυτούς συντελούνται μικρά θαύματα. Με την ιστορία μου ήθελα να αναδείξω τη μαγεία έναντι της βρωμιάς, και το πώς αυτό που θεωρούμε στην κοινωνία μας σκουπίδι, είναι συχνά ένας πόρος, ένας μικρός θησαυρός» αναφέρει η ίδια. Όσο για την έμπνευση η Κelli Rose Pearson χρειάστηκε να διαβάσει τα αγαπημένα της βιβλία παιδικής λογοτεχνίας όπως το «A Wrinkle in Time» της Madeline L’Engle, τη σειρά βιβλίων «Golden Compass» του Phillip Pullman, το «Coraline» του Neil Gaiman και τα άπαντα του Roald Dahl (για να ακονίσω το χιούμορ μου και να το κάνω πιο ατίθασο και καυστικό.

«Στην εποχή της Γκρέτα Τούνμπερκ είναι οι περιπέτειες αυτών των μικρών ηρώων οι πιο θεραπευτικές ιστορίες που μπορούμε να πούμε στα παιδιά μας» αναφέρει η Susanne Moser ερευνήτρια και σύμβουλος για την κλιματική αλλαγή που έγραψε και τον πρόλογο του βιβλίου. Το Once Upon the Future είναι ένα βιβλίο «γεμάτο περιπέτειες, ελπίδα, λύτρωση. Μια βαθιά εξερεύνηση που σε βοηθά να συνδεθείς με τους άλλους ανθρώπους αλλά και να νιώθεις ασφαλής να είσαι ο εαυτός σου. Μια πρόσκληση να ονειρευτείς, να δημιουργήσεις και να γίνεις μέλος ενός διασυνδεδεμένου κόσμου»