H Κωνσταντίνα Μπεθάνη, ιδρύτρια της ελληνικής εταιρείας ανάπτυξης βιντεοπαιχνιδιών Tenebra Studios μας εξηγεί πως είναι να είσαι γυναίκα στον ανδροκρατούμενο κόσμο του gaming. Από την Λουκία Λυκίδη.
H πρώτη είδηση όταν γνωρίζεις την Κωνσταντίνα Μπεθάνη είναι ότι ναι, υπάρχει μια ελληνική εταιρεία που σχεδιάζει ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η δεύτερη είδηση είναι ότι ο ιδρυτής της είναι γυναίκα. Πρόσφατα βραβευμένη από το British Council με το Βραβείο Επιχειρηματικότητας στα UK Alumni η Κωνσταντίνα Μπεθάνη είναι ιδρύτρια και συνιδιοκτήτρια της ελληνικής εταιρείας ανάπτυξης παιχνιδιών και ψηφιακού διαδραστικού λογισμικού Tenebra Studios ενώ ταυτόχρονα εργάζεται ως καθηγήτρια, ερευνητικός Συνεργάτης και Μέντορας στο Πρόγραμμα Σπουδών Game Development, Επιστήμης των Υπολογιστών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών σε δημόσια και ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμα ελληνικά και διεθνή συνέδρια με θέματα που σχετίζονται με την τεχνολογία, τα βιντεοπαιχνίδια, το ρόλο των γυναικών στην τεχνολογία και την επιχειρηματικότητα. Μιλήσαμε μαζί της για τις προκλήσεις του χώρου των βιντεοπαιχνιδιών αλλά και το πως μια γυναίκα βρίσκει τον δρόμο της και εξασφαλίζει ζωτικό χώρο σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον.
Τι ήταν αυτό που σας προσέλκυσε στην τεχνολογία;
Ανέκαθεν με ενθουσίαζε η τεχνολογία, τα παιχνίδια και τα arcade machines. Ωστόσο αρχικά δεν υπήρχε ξεκάθαρη ιδέα για το τι μας οδηγούσε να μάθουμε κώδικα, γραφικά ή ο,τιδήποτε άλλο σε μια εποχή που ούτως ή άλλως δεν υπήρχε εκπαίδευση για αυτά τα πράγματα στην Ελλάδα. Είναι αυτό το πάθος, η περιέργεια που σε οδηγεί να εξετάσεις ένα αντικείμενο χωρίς να περιμένεις ανταμοιβές ή αναγνώριση. Το 2006 πήρε μορφή η ιδέα για τη δημιουργία της δικής μας εταιρείας στον κλάδο των βιντεοπαιχνιδιών και του ψηφιακού διαδραστικού λογισμικού καθώς νιώσαμε τις δυνατότητες που κρύβονταν σε αυτό το νέο μέσο και ότι ίσως μπορούσαμε να το διερευνήσουμε και να βρούμε την επιτυχία εκεί.
Πώς βρίσκει κανείς την κλίση του και εσείς πως βρήκατε την δική σας;
Είμαι πολύ δημιουργικός άνθρωπος και εξαρχής ήθελα να απασχοληθώ σε τομείς που δεν περιελάμβαναν μονιμότητα και ρουτίνα στην καθημερινότητά μου. Για αρκετό καιρό έκανα καριέρα στο Political Intelligence παράλληλα με την Tenebra Studios, ωστόσο συν τω χρόνω ενισχυόταν η πεποίθηση ότι μπορούμε να είμαστε τα αφεντικά του εαυτού μας. Εξάλλου, καθώς η εταιρεία επεκτεινόταν, απαιτούσε αποκλειστικότητα.
Ο ρόλος της καθηγήτριας και της μέντορα σας δίνει την ευκαιρία να μιλάτε με πολλά νέα κορίτσια. Τι φοβούνται; Για ποια πράγματα ανησυχούν;
Για τα νέα κορίτσια αλλά και τα αγόρια που επιλέγουν αυτόν τον κλάδο σίγουρα μεγάλο ρόλο παίζει η προοπτική επαγγελματικής αποκατάστασης και η απόσβεση του κόστους της επένδυσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η hands on experience, η αναντιστοιχία των προσφερόμενων δεξιοτήτων με τις ανάγκες της αγοράς, οι γνώσεις που δεν προσαρμόζονται στις εξελίξεις και η απουσία soft skills είναι ανάμεσα στα θέματα που προβληματίζουν τους φοιτητές στις τεχνολογικές σχολές και, πρωτίστως, τις επιχειρήσεις.
Τι ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι μέλη της οικογένειας σας ασχολούνταν με την τεχνολογία. Σας άνοιξε το δρόμο ή θα κατευθυνόσασταν προς αυτήν ανεξάρτητα;
Είχα πρόσβαση σε κονσόλες, υπολογιστές και παιχνίδια από πολύ νεαρή ηλικία, ωστόσο δεν υπήρξε καμία ιδιαίτερη παρότρυνση ή πίεση από το οικογενειακό μου περιβάλλον προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Δεδομένης της καριέρας που ακολούθησα αρχικά, μάλλον τους εξέπληξα θα έλεγα. Είμαστε πραγματικά αυτόφωτοι και εξ ολοκλήρου αυτοδημιούργητοι.
Νιώσατε ποτέ διάκριση, εμπόδιο η απαξίωση λόγω του φύλου σας στην πορεία σας στον χώρο της τεχνολογίας;
Ανεξαρτήτως φύλου, ως ιδρυτής και ιδιοκτήτης της εταιρείας, ο ρόλος και η ευθύνη που έχεις είναι να ηγηθείς της εταιρείας. Νομίζω ότι η ηγεσία μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικούς ανθρώπους. Για μένα, ηγεσία είναι να συνεργάζεσαι με την εταιρεία για να αναπτύξεις ένα όραμα για το πού μπορείτε να πάτε και στη συνέχεια να θέσετε τα πράγματα στη θέση τους για να επιτύχετε αυτό το όραμα Το εργασιακό ήθος και η δυναμική προσωπικότητά μου δε δημιούργησε ποτέ εσφαλμένη εικόνα για το άτομό μου ή άφησε περιθώριο να με εκλάβει κάποιος ως ανίσχυρη ή ανίκανη. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός πως φέτος βραβεύθηκα από το British Council ως Επιχειρηματίας της Χρονιάς ανάμεσα σε 1500 υποψηφίους.
Πώς είναι να δουλεύεις σε έναν ανδροκρατούμενο τομέα;
Η έλλειψη γυναικών στις νέες τεχνολογίες ανήκει στο παρελθόν και ειδικά τα τελευταία 5 χρόνια τα πράγματα έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Είναι εξίσου πιθανό γυναίκες να ενδιαφέρονται για αυξήσεις, προαγωγές, ευκαιρίες ανάπτυξης και ηγεσίας όπως οι άνδρες συνάδελφοί τους. Οι περισσότερες εταιρείες τεχνολογίας απασχολούν γυναίκες σε θέσεις υψηλής ισχύος. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι γυναίκες δεν είναι σίγουρες για τα προσόντα τους, δεν είναι σίγουρες ότι θα λάβουν την υποστήριξη που χρειάζεται ή ότι οδεύουν προς την αποτυχία. Ως εκ τούτου, το πιο σημαντικό πράγμα που μπορούν να κάνουν οι οργανισμοί για να προσελκύσουν και να κρατήσουν στους κόλπους τους ταλαντούχες γυναίκες είναι να αποτινάξουν τον σεξισμό και να προάγουντην ισότητα των φύλων στην αμοιβή, τις εμπειρίες και τις ευκαιρίες για επιτυχία. Προσωπικά, πιστεύω ακράδαντα ότι είναι σημαντικό για τις νεότερες γενιές να βλέπουν γυναίκες σε εξέχοντες ρόλους. Οι θετικές εικόνες ισχυρών, έξυπνων γυναικών που κάνουν αλλαγές στον κλάδο μας στέλνει το μήνυμα ότι οι ευκαιρίες είναι απεριόριστες, ανεξάρτητα από το φύλο. Είμαι αφοσιωμένη στην ενίσχυση της ισότητας, της διαφορετικότητας και της ένταξης.
Η Κωνσταντίνα Μπεθάνη (2η από αριστερά) με τη θηλυκή δύναμη της Tenebra Studios
Το ποσοστό των φοιτητών στις σπουδές τεχνολογίας πως διαμορφώνεται;
Βάσει ερευνών ένα στα τρία άτομα με πτυχίο σε σπουδές στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών στην Ευρώπη είναι γυναίκα.
Τι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια για τις γυναίκες στη τεχνολογία;
Παρατηρούμε μια τάση όπου όλο και περισσότερες γυναίκες επιδιώκουν ένα πτυχίο στην τεχνολογία και στη συνέχεια μια σταδιοδρομία στον τομέα. Η έλλειψη γυναικών στην τεχνολογία ανήκει σίγουρα στο παρελθόν και ειδικά τα τελευταία 5 χρόνια τα πράγματα αλλάζουν προς το καλύτερο. Σήμερα, οι περισσότερες εταιρείες τεχνολογίας απασχολούν γυναίκες σε θέσεις υψηλής ισχύος. Η περίπτωση που έρχεται αμέσως στο μυαλό είναι η AMD που σήμερα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της τεχνολογίας και της καινοτομίας με την Δρ.Lisa Su στο τιμόνι της ως CEO.
Τι μπορούν να διαβάσουν, ακούσουν, παρακολουθήσουν, γκουγκλάρουν τα κορίτσια που θέλουν σήμερα να ασχοληθούν με την τεχνολογία;
Υπάρχουν εξαιρετικά δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα και υλικό σε YouTube, Coursera, Udemy που καλύπτουν ευρεία γκάμα ενδιαφερόντων.
Τι συμβουλεύετε τις μαθήτριες και τις mentees σας;
Δίνω τις ίδιες συμβουλές σε οποιονδήποτε σκέφτεται καριέρα στον κλάδο μου. Οι γυναίκες δεν χρειάζεται να αντιμετωπίζονται ειδικά, απλά θέλουν να έχουν ίση μεταχείριση. Με τις ίδιες ευκαιρίες οι γυναίκες είναι εξίσου ικανές, αυτό μετράει στο τέλος της ημέρας. Οπότε λέω να στοχεύουν ψηλά, αλλά να ξεκινούν χαμηλά και γνωστικά. Να ακολουθούν τις ειδήσεις και να προσπαθούν να καινοτομούν όσο το δυνατόν περισσότερο. Τονίζω τη σημασία του εργασιακού ήθους, του στοχευμένου μάρκετινγκ και της επιλογής ικανών συνεργατών. Και να μην σταματούν ποτέ να μαθαίνουν.
Πως θα μας περιγράφατε το κορίτσι που αγαπά και παίζει videogames σήμερα;
Ένας μοντέρνος άνθρωπος που διασκεδάζει, εξερευνά κόσμους, ζει εμπειρίες με ένα καταπληκτικό μέσο που ενώνει το σύνολο των τεχνών και διευρύνει τα πνευματικά σύνορά της.
Το φαινόμενο των female streamers, γνωστών και ως egirls πως θα το χαρακτηρίζατε;
Τα περισσότερα κορίτσια που ασχολούνται είναι εξαιρετικές σε αυτό, έχουν γνώσεις, χιούμορ και δίνουν ένα ευχάριστο αποτέλεσμα. Υπάρχουν βέβαια μεμονωμένες περιπτώσεις που εκμεταλλεύονται το φύλο τους προκειμένου να πετύχουν μεγάλα νούμερα, ωστόσο ευτυχώς αυτά τα φαινόμενα δεν έχουν διάρκεια.
Θέλετε να μας μιλήσετε για τις δραστηριότητες της Tenebra Studios;
Η εταιρεία έχει αναπτύξει εκπαιδευτικά παιχνίδια για πρόσφυγες σε συνεργασία με τη ΜΚΟ HumanRights360, προκειμένου να τους βοηθήσει να κατανοήσουν τις ελληνικές διαδικασίες του δημόσιου τομέα και για την Abbott Diabetes Care Hellas, ώστε να εκπαιδεύσει τους νέους για την καλύτερη αντιμετώπιση του διαβήτη Τύπου Ι. Σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχει δημιουργήσει μια εκπαιδευτική εμπειρία 360 VR (εικονικής πραγματικότητας) με στόχο τη γρήγορη λήψη αποφάσεων μετά από σεισμό και μια εφαρμογή VR που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την έγκαιρη και εύκολη διάγνωση της ήπιας γνωστικής βλάβης σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Η Tenebra Studios έχει κυκλοφορήσει δωρεάν εκπαιδευτικά παιχνίδια που επιτρέπουν στα παιδιά Δημοτικού να εξοικειωθούν με επιστημονικούς όρους, όπως το Einstown. Ένα παιχνίδι που βοηθάει στην διδασκαλία μαθηματικών όρων σε παιδιά οχτώ με δεκατεσσάρων ετών.